|
W dniach 2-3 czerwca 2021 miała miejsce terenowa część wizyty monitorującej projekt LIFE pt. „Implementacja Krajowego Programu Ochrony Dubelta – etap I” LIFEGALLINAGO ACTION PLAN (LIFE17 NAT/PL/000015). Postępy i efekty realizacji projektu, sprawdzała Pani Edyta Owadowska-Cornil, która monitoruje wdrażanie projektu z ramienia Komisji Europejskiej. Dzień pierwszy (Podlasie): Pierwszego dnia uczestnicy spotkania udali się w pobliże miejscowości Dworzysk (gm. Sokółka, OSO Puszcza Knyszyńska) gdzie zaprezentowane zostały miejsca realizacji działań z zakresu ochrony czynnej: wykupu gruntów, odtwarzania siedlisk oraz zmiany sposobu użytkowania gruntów przez właścicieli, a także miejsca realizacji działań monitoringowych. Następnie przejechaliśmy do miejscowości Gródek, gdzie również prezentowaliśmy zakupione grunty, a także przedstawiliśmy plan działań obejmujący zarówno okres projektu jak i czas po jego zakończeniu, którego celem jest poprawa jakości siedlisk (zwiększenie uwilgotnienia, profilowanie rowów melioracyjnych), oraz bezpieczeństwa ( instalacja ogrodzenia zabezpieczającego przed drapieżnikami) dla naszych dubeltów. Poruszony został także temat możliwości wykonywania prac związanych z odkrzaczaniem przecinających działki rowów melioracyjnych, przez właścicieli działek. Następnie po obiedzie, (na talerzach zdecydowanie dominowały Podlaskie kartacze) skierowaliśmy się na Lubelszczyznę, do Puszczy Solskiej. Po drodze udaliśmy się na położne na Polesiu Krowie Bagno, gdzie znajduje się jedno z największych w tym roku tokowisk dubelta na Lubelszczyźnie. Tam poruszyliśmy m.in. temat możliwości realizacji działań poza obszarami specjalnej ochrony ptaków Natura 2000. Zwieńczeniem pierwszego dnia wizyty była obserwacja ptaków na tokowisku i przyjazd do stacji terenowej LTO w Puszczy Solskiej. Dzień drugi (Lubelszczyzna). W stacji terenowej LTO zaprezentowany został sprzęt rolniczy zakupiony w ramach projektu, niezbędny do prawidłowego przywrócenia i zachowania siedlisk dubeltów. Następnie udaliśmy się na skraj Puszczy Solskiej (okolice miejscowości Zamch i Olchowiec) na łąki, na których w ramach projektu prowadzimy wypas koników polskich. Na pastwiskach w okolicach Zamchu dyskutowaliśmy o planach związanych z zakupem nowych gruntów, o miejscach w których powstaną nowe zastawki oraz o potrzebie dalszego odkrzaczania zarośniętych łąk. W obszarze Natura 2000 „Dolina Szyszły” który był ostatnim przystankiem na trasie wizyty, w okolicach miejscowości Jarczów, pokazaliśmy tegoroczne tokowisko dubelta, wykonane na potrzeby wypasu zakupionych krów ogrodzenia oraz miejsca planowanego wykonania zastawek. Pomimo mocno napiętego grafiku i dużej liczby odwiedzonych miejsc (960 kilometrów przejechanych jednego dnia :) ) wizytę zakończyliśmy w doskonałych nastrojach, bo jak się po raz kolejny okazało – nic nie zastąpi spotkania i bezpośredniej rozmowy w terenie, której tak bardzo wszystkim brakuje w dobie komunikacji zdalnej.
0 Komentarze
Przy okazji szukania gniazd dubelta (podsumowanie niebawem) odnajdujemy też lęgi innych ptaków siewkowych. Znalezienie gniazda dubelta jest zdecydowanie najtrudniejsze. Ptaki wykluły się na jednej z działek PTOP - Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków gdzie ograniczony został dostęp drapieżników naziemnych. Wszystkie ptaki siewkowe należą do gatunków zagrożonych, tym bardziej cieszy fakt, że odnajdują dogodne siedliska na dubeltowych łąkach. Na zdjęciach: młode krwawodzioby, czajki, rycyki i jaja dubelta. Badania prowadzone są w ramach projektu „Implementacja Krajowego Programu Ochrony Dubelta w Polsce – etap I” LIFE17 NAT/PL/000015 wraz z LTO - Lubelskie Towarzystwo Ornitologiczne przy wsparciu LIFE oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Foto: Paweł Białomyzy i Michał Korniluk Od kilku lat prowadzimy badania telemetryczne na dubelcie w celu rozpoznania wybiórczości siedliskowej, lokalnych przemieszczeń i migracji. Największą luką w naszej wiedzy są zwyczaje dubeltów na torfowiskach niskich oraz samice, ponieważ ich gniazda są bardzo trudne do znalezienia, pojawiają się na tokowiskach efemerycznie a w dodatku często się między nimi przemieszczają. W tym roku, nasza passa się odwróciła, ponieważ odłowy dubeltów na Podlasiu zakończyły się ogromnym sukcesem. Dzięki wyposażeniu ptaków z dwóch tokowisk w nadajniki GPS-GSM, będziemy mogli poznać preferencje lęgowe samców i samic dubelta na torfowiskach niskich Biebrzańskich Bagien. Ostoja ta jest kluczową dla zachowania populacji dubelta w Polsce (występuje tam około 1/3 krajowej populacji), dlatego tak ważne jest, aby właśnie tam dopasować użytkowanie terenu do potrzeb tego gatunku. Szczególnie w pamięci zapadnie nam ostatni odłów na słynnym Bagnie Ławki, gdzie liczebność tokujących ptaków w tym roku, przerosła nasze najśmielsze oczekiwania. Oszacowaliśmy je na 50-55 samów i co najmniej 11 samic co jest największym tokowiskiem tego gatunku w Polsce notowanym od lat 90. XX w. wspierającym ok. 14% krajowej populacji. Co ciekawe, rok wcześniej to samo tokowisko liczyło „zaledwie” 24 samców i było jednym z trzech największych tokowisk w Polsce (dane MDU GIOŚ). Stan i wielkość tego tokowiska, napawa nas nadzieją na odbudowę populacji tego zagrożonego wyginięciem gatunku. Po sezonie, dzięki uzyskanym wynikom z prowadzonych badań, mamy nadzieję wyjaśnić jakie czynniki wpłynęły na to, że stało się ono tak atrakcyjne dla dubeltów. Prowadzenie badań w tak wyjątkowym miejscu, gdzie z ogromną dozą prawdopodobieństwa możemy stwierdzić, że dubelty tokują od tysięcy lat (torfowiska niskie były prawdopodobnie pierwotnymi siedliskami tego gatunku) było dla nas wszystkich życiowym doświadczeniem, którego ciężko wyrazić słowami. Zainteresowanych dotychczasowo zebraną wiedzą z wykorzystaniem wyników tych badań odsyłamy na stronę: https://tinyurl.com/2k59ptsy Za wielkie zaangażowanie i ciężką pracę na bagnach dziękujemy naszym pracownikom i wolontariuszom (Grzegrz Grygoruk, Oliwier Myka, Rafał Szczęch, Piotr Świętochowski, Tomasz Tumiel & Michał Korniluk). Badania prowadzone są w ramach projektu prowadzonego przez @Lubelskie Towarzystwo Ornitologiczne w partnerstwie z Fundacją Natura International Polska przy wsparciu @LIFEProgramme oraz @NFOŚiGW. Okres migracji jest dla wielu gatunków ptaków czasem, w którym narażone są na liczne niebezpieczeństwa. Oprócz tych naturalnych, poważne zagrożenie stanowią też wysokie budynki, linie energetyczne, polowania etc. Dubelty, dzięki spektakularnej migracji (lotem non stop, z lęgowisk na zimowiska docierają nawet w 4 dni!), lecąc na dużych wysokościach, mają szczęście ominąć wszystko to, co czyha na wiele innych gatunków ptaków. Na zimowiskach gdzie spędzają większą część życia (około 8 miesięcy), nie odnotowano też znaczących zagrożeń płynących ze strony społeczności lokalnych. Niestety zimowiska dubelta są dobrze znane myśliwym m.in. z Francji czy Włoch, którzy co roku realizując swoje „pasje”, strzelają do ptaków w krajach takich jak Benin, Gabon, Kamerun czy Demokratyczna Republika Konga (we wszystkich tych krajach zimują nasze dubelty). Szacuje się, że co roku w wyniku ich działalności giną setki jeśli nie tysiące dubeltów, których populacje tak starannie próbujemy odbudować m.in. w naszym kraju. Niejednokrotnie proceder ten jest uprawiany pod przykrywką badań naukowych. Przykładem jest Gabon gdzie w jednym roku dwóch myśliwych z Europy zastrzeliło 337 dubeltów (źródło: Debayle i in. 20018 Wader Study 124(3): 186–196). Niedopuszczalne jest, że w Europie, chronimy ginące gatunki ptaków, często przy użyciu sporych nakładów finansowych, a niweczone jest to przez innych obywateli Europy podczas polowań, które mają miejsce na zimowiskach m.in. w Afryce. Najbardziej narażone są gatunki migrujące, których święto obchodzone jest właśnie dziś.  Pierwsze odbyły się na wyjątkowych „Błotach Serebryskich” czyli torfowisku położonym w granicach obszaru Natura 2000 "Chełmskie Torfowiska Węglanowe". Udało się tam złapać aż 15 dubeltów: 13 samców i 2 samice, czyli pełen sukces. Kolejną noc spędziliśmy na stanowisku znajdującym się tym razem poza obszarem Natura 2000 czyli na tzw. „Krowim Bagnie”. Wiedzieliśmy, po wcześniejszych nocnych kontrolach, że na tym tokowisku przebywa aktualnie 16 ptaków. Pomimo wielu starań, ptaki okazały się sprytniejsze. Nie dały się łatwo podejść i sprawnie omijały siatki górą. Czterokrotnie podejmowaliśmy próby uchwycenia ptaków, co w efekcie przełożyło się na 8 złapanych samców. Z samicami poszło gorzej, jedna wprawdzie wpadła w siatkę, ale skutecznie odbiła się od niej i odleciała nie niepokojona. Część z Was zapewne zada sobie pytanie, ale właściwie po co je łapać? Zainteresowanych odsyłamy na stronę: http://natura-international.org.pl/zakonczylismy-pierwsze... #dubeltlife #NFOŚiGW #LTO #naturainternationalpolska #natura2000 #Gallinagomedia     „Przywróć naszą Ziemię” – to hasło przewodnie tegorocznego Dnia Ziemi. Dlaczego tak późno świętujemy? ponieważ trwa sezon lęgowy i dość późno wracamy z terenu. A co robimy w terenie? Działamy! m.in dla dubeltów. Chroniąc dubelta, chronimy cały zespół rzadkich gatunków roślin i zwierząt związanych obszarami podmokłymi, ponieważ należy on do tzw. gatunków parasolowych. Ale o tym szerzej już w krótce! Foto: Marcin Lenart  Kilka dni temu (08.04.2021) pojawiły się w Polsce, pierwsze w tym roku dubelty; 7-8 samców na tokowisku w Dolinie Górnej Narwi (obs. Michał Korniluk). Tokowisku, które nieprzerwanie od 15 lat, znajduje się w tej samej lokalizacji (+/-50 m). Pierwsze dubelty pojawiają się w Polsce już w końcówce marca (dane z telemetrii). Na tokowiskach można je usłyszeć najczęściej od połowy kwietnia. W tym roku zaczęły relatywnie wcześnie. Zdjęcie przedstawia łąkę, odtworzoną przez nas w tamtym roku, w ramach projektu Life (LIFE17 NAT/PL/000015) w areale tego wspaniałego tokowiska. Jedno z niewielu tak dobrych żerowisk w tym rejonie. Dla porównania z lewej strony łąka o podobnych cechach, której nie poddano żadnym zabiegom, szeroko omijana przez dubelty.   Serdecznie zapraszamy wszystkich praktyków i sympatyków ochrony dubelta i innych ptaków siewkowych podmokłych łąk do wzięcia udziału w webinarium na temat aktualnie prowadzonych inwentaryzacji, badań i działań ochrony czynnej nakierowanych na poprawę stanu zachowania tego gatunku w Polsce.
Spotkanie odbędzie się 25 marca 2021 o godzinie 18:00 i potrwa ok. 2 godzin. Coroczne seminaria sympatyków dubelta zostały zaplanowane w projekcie LIFE w formie dwudniowych spotkań z częścią plenarną, biesiadną i terenową, lecz ze względu na panującą pandemię, tym razem musimy się przesiąść przed monitory komputerów. W naszej pamięci przebrzmiewają jeszcze echa seminarium w Zwierzyńcu z roku 2019, kiedy nikt jeszcze nie słyszał o Zoomie. Pomimo pandemii, prace nastawione na polepszenie naszej wiedzy o rozmieszczeniu, trendach i ekologii gatunku wciąż trwają a obcowanie z dziką przyrodą nabrało dla nas wszystkich szczególnego znaczenia. Czas zatem podsumować wyniki naszych działań w 2020 r., przyjrzeć się aktualnemu stanowi populacji i przygotować się do nadchodzącego sezonu terenowego. Mamy nadzieję, że kolejne seminarium odbędzie się już w tradycyjnej formie. Tymczasem, 25 marca mamy dla Was kilka ciekawych prezentacji. Każda z nich będzie trwać 20 minut z 10 minutową sesją na pytania.
Choć spotkanie jest otwarte dla wszystkich, prosimy o rejestrację uczestnictwa w poniższym linku: https://zoom.us/webinar/register/WN_I3LfsdcTSpqqz7ob11fJQw Wraz z nadejściem cieplejszego frontu i wyższych temperatur, na wschodniej ścianie puściły śniegi i lody. I choć w nocy temperatura spada poniżej zera, w powietrzu słychać już głosy przelatujących skowronków i żurawi. Wytapiający się śnieg powolnymi strużkami spływa do rowów i rzek, które miejscami wypełnione są po brzegi i tworzą rozlewiska na okolicznych łąkach. Sytuacja ta nie będzie jednak trwać wiecznie i chyba najwyższy czas zakasać rękawy. W celu utrzymania odpowiednich warunków siedliskowych dubelta (a wraz z nim szeregu cennych gatunków roślin i zwierząt) musimy zapobiegać nadmiernemu odpływowi wody. Pożądany poziom uwilgotnienia siedlisk należy utrzymać w okresie wczesnowiosennym, przynajmniej do końca czerwca czyli do momentu wyprowadzenia przez ptaki młodych. W późniejszym okresie niezbędne będzie obniżenie lustra wody tak, aby możliwe było sprawne przeprowadzenie sianokosów. Wie o tym każdy kto prowadził działania z zakresu ochrony czynnej( brak możliwości dojazdu,zatopiony sprzęt) Jak to się robi? Pozornie bardzo prosto. Jeśli w obszarze planowanego piętrzenia występują urządzenia hydrotechniczne w postaci zastawek to wystarczy we wpustach zainstalować szandory (deski, belki).Takie rozwiązanie pozwala na uzyskanie piętrzenia o regulowanym poziomie. Jeśli nie mamy takiej możliwości warto wykorzystać worki jutowe, które po napełnieniu piaskiem umieszczamy w miejscu piętrzenia, oczywiście po uzyskaniu odpowiedniej zgody od właściciela gruntu. Nasza ekipa z wielkim poświęceniem zabrała się do roboty, a wszystko to z myślą o naszych dubeltach, efekty( po upływie 24 h) możecie zobaczyć na naszych fotografiach.
2 lutego każdego roku obchodzony jest Światowy Dzień Mokradeł, którego celem jest podniesienie globalnej świadomości na temat istotnej roli terenów podmokłych dla ludzi i naszej planety. Tegoroczny obchodzony jest pod hasłem „Mokradła i woda" i zwraca szczególną uwagę na tereny mokradłowe jako źródło słodkiej wody, ale zachęca także do podjęcia działań mających na celu ich przywracanie i powstrzymanie ich utraty. Stoimy w obliczu narastającego kryzysu słodkowodnego, który zagraża ludziom i naszej planecie. Zużywamy więcej słodkiej wody, niż natura jest w stanie odtworzyć. Niszczymy ekosystem, od którego zależne są zasoby wodne i ogromna bioróżnorodność - mokradła. Woda i tereny podmokłe są połączone nierozłączną siecią powiązań, która jest niezbędna do życia, dobrej kondycji i zdrowia naszej planety. |
Archiwa
Maj 2021
Kategorie
Wszystkie
|
Kanał RSS
Projekt „Implementacja Krajowego Programu Ochrony Dubelta – etap I” LIFEGALLINAGO ACTION PLAN współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach Instrumentu Finansowego LIFE (nr umowy LIFE17 NAT/PL/000015) oraz przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (nr umowy 266/2018/Wn50/OP-WK/LF/D)
The project "Implementation of the National Action Plan for Great Snipe - stage I" LIFEGALLINAGO ACTION PLAN is co-financed by the European Union under the LIFE Financial Instrument (contract number LIFE17 NAT/PL/000015) and by the National Fund for Environmental Protection and Water Management (contract number 266/2018/Wn50/OP-WK/LF/D)